ریزش موی ارثی یا آندروژنیک چیست ؟

ریزش مو آندروژنیک در حقیقت به از دست دادن ارثی مو گفته می شود که هم در مردان و هم در زنان ممکن است رخ دهد. بسیاری از مردم دنیا از این نوع از ریزش مو و کچلی رنج می برند. در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم که ریزش مو آندروژنیک چیست.

آیا این را می دانید ریزش مو آندروژنیک از انواع رایج ریزش موی سر بوده که همه افراد چه زن و چه مرد آن را تجربه کنند؟ قبل از هر چیز باید این را بگوییم که جای هیچ نگرانی نیست. آنچه این روزها با آن درگیر هستید، یک مسئله غیر قابل حل نیست و برای آن راه حل هایی وجود دارد.

خوشبختانه امروزه علی‌رغم پیچیدگی‌هایی که در زمینه درمان ریزش مو سر آندروژنیک وجود دارد، کنترل و درمان آن امکان پذیر است و می توانید با اتخاذ یک رویکرد تخصصی و درست این مشکل را برای همیشه حل کنید.

عمدتا این نوع از ریزش مو در مردان سبب می شود تا خط رویش مو در ناحیه جلوی سر و ناحیه گیجگاه به سمت عقب برود و همچنین موهای ناحیه پشت و بالای سر شروع به ریختن می کنند. با گذشت زمان، خط رویش مو به صورت حرف ام انگلیسی در می آید.

در مواردی که ریزش شدیدتر است، خط رویش مو کامل به عقب می رود و به ناحیه پشت و بالای سر می رسد و در این حالت طاسی اتفاق می افتد. این مشکل در زنان با نازک شدن موها دز همه بخش های سر قابل مشاهده است. این نوع ریزش مو در زن ها به ندرت باعث طاسی می شود.

علت ریزش موی ارثی چیست ؟

هر چند هنوز علت قطعی ریزش موی ارثی مشخص نشده است، برخی از پژوهشگران عوامل هورمونی را از مهم ترین علل ریزش مو می دانند. هورمون های مردانه معروف به آندروژن ها که پر رنگ ترین آنها دی هیدرو تستوسترون (DHT) از علل تاثیر گذار در این زمینه هستند که باعث رشد موهای کوتاه تر و نازک تر یا اصطلاحا مینیاتوری می شوند.

با تداوم ریزش مو، ممکن است رشد مو در برخی از مناطق به طور کامل متوقف شود که در نهایت باعث ایجاد طاسی در آن نواحی می شود. گیرنده های آندوژنی در فرق سر و بالای سر وجود دارند اما فعالیت آنها در افراد به صورت یکسان نمی باشد.

افرادی که عمدتا دچار ریزش موی آندروژنیک می گردند، پاسخ دهی این گیرنده ها نسبت به هورمون آندروژن در فولیکول موی آنها بیشتر می شود و این در نهایت باعث تغییرات در چرخه رویش مو و در نهایت توقف رویش مو می شود.

راهکارهای پیشگیری و درمان ریزش موی ارثی

روش های مختلفی برای درمان ریزش مو و پیشگیری از آن وجود دارد. مهم است که در ابتدا علت های ریزش مو مشخص شود و بعد از اینکه این علت ها مشخص شد درمان صورت بگیرید.

در مواردی که ریزش مو از نوع آندروژنیک نیست برای مثال ناشی از کمبود یک ماده معدنی، بیماری های خاص و یا رژیم غذایی سنگین، احتمالا با درمان یا رفع عامل ایجاد کننده، ریزش مو نیز کم شده و یا متوقف می شود. اما متاسفانه بیشتر روش های توصیه شده برای درمان یا جلوگیری از ریزش موی آندروژنیک، اثر بخشی کافی را نداشتند.

در میان روش های مختلفی که وجود دارد تنها دو درمان است که مورد تایید تمامی دانشگاه ها و مراکز معتبر قرار گرفته است. این داروها شامل داروی خوراکی فیناسترید (Finasteride) با نام تجاری Propecia و محلول موضعی ماینوکسیدیل Minoxidil با نام تجاری Rogaine هستند.

هر چند تجویز هر دوی این داروها باید حتما توسط پزشک متخصص صورت بگیرد، اما در حالت کلی می توان گفت که داروی فیناسترید در درمان بسیاری از موارد ریزش موی ارثی مردان کارآمد بوده است، اما در زنان نه تنها کارآمد نیست، بلکه در برخی از موارد عوارض جانبی داشته است.

هم زنان و هم مردان می توانند از محلول موضعی ماینوکسیدیل استفاده کنند. اما در صورت قطع درمان، مواردی مانند نیاز به کاربرد روزانه محلول و ریزش مجدد مو از مشکلات آن می باشد. برخی از متخصصان پوست و مو اخیرا روش های تزریقی زیر پوست سر و در نواحی ریزش مو را توصیه می کنند.

برای مثال برخی از این روش ها شامل روش مزوتراپی مو برای تزریق مواد کلاژن و ویتامین ها در زیر پوست سر و روش PRP یا استفاده از پلاسمای غنی شده با پلاکت هستند. مراکز تحقیقاتی همچنان در حال بررسی اثربخشی این روش ها هستند.

درمان قطعی ریزش موی ارثی

هم در خانم ها و هم در آقایان جایگزینی مجدد موها به صورت کاشت دائم با روش جراحی، تنها روش قطعی برای درمان ریزش موی ارثی است. موهای نواحی کناری که در نیمه پایینی سر قرار گرفته اند برخلاف موهای فرق سر و ناحیه پشت و بالای سر حساسیتی نسبت به هورمون های آندروژن ندارند و از این رو دچار ریزش نمی شوند.

در حقیقت این موها دارای گیرنده های فراوان آندروژنی نیستند. در این روش کاشت مو، فولیکول های نواحی کناری و پشت سر به روش جراحی از محل خود برداشته شده و در نواحی دچار ریزش مو کاشته می شوند. بعد از طی یک دوره چند ماهه، این موها دوباره رشد می کنند و دیگر هورمون های آندروژنی تاثیری روی آنها ندارند.

معمولا نه ماه تا یک سال بعد از عمل می توانید نتایج درمانی را مشاهده کنید. با توجه به عوامل مختلف از جمله میزان و دسترسی بودن فولیکول های مو در بانک مو، معمولا در یک جلسه بین هزارتا هفت هزار گرافت کاشته می شود که به طور میانگین 2500 گرافت است.

هزینه کاشت مو معمولا بر اساس تعداد گرافت ها محاسبه می شود. بیشتر بیمه ها کاشت مو را تحت پوشش خود ندارند و هزینه های آن آزاد است. آز این رو بیمار برای این عمل متحمل هزینه های زیادی می شود. امیدواریم که با پیشرفت فناوری هزینه های این عمل پایین بیاید و افراد بیشتری بتوانند مو بکارند.

ریزش مو آندروژنیک در مردان

اختلال هورمون DHT در مردان باعث ریزش مو آندروژن می‌شود و به طور کلی شایع ترین نوع ریزش مو در مردان به حساب می آید. برخی از مستندات و پژوهش ها نشان می دهند که بیش از نیمی از مردان بالای 50 سال دچار این عارضه می شوند. معمولا ریزش مو آندروژنیک در آقایان به صورت دیگری نمایان می شود.

با نوعی الگوی طاسی در آقایان مواجه هستیم که معمولاً از قسمت فرق سر و اطراف شقیقه‌ها آغاز می‌شود. نکته مهم در اینجا این است که اختلال هورمون آندروژن نه‌تنها می‌تواند سبب ریزش مو در فرق سر و اطراف شقیقه‌ها در مردان گردد، بلکه در موارد شدیدتر حتی ممکن است به طاسی کل سر منجر شود.

اما در کل مشاهده چنین حالتی در خانم ها به ندرت اتفاق می افتد.

ریزش مو آندروژنیک در زنان

در بیشتر خانم‌هایی که از ریزش مو آندروژنیک رنج می‌برند، یک نشانه ثابت وجود دارد و آن این است که متوجه می شوند موها در همه نواحی پوست سر نازک‌تر از حالت معمول شده‌اند. ریزش موی آندروژنیک هم در مردان و هم در زنان، در اثر اختلالات هورمون‌های آندروژن و مشخصاً هورمون دی هیدرو تستوسترون (DHT) رخ می دهد که نقش مهمی در رویش موها دارد، به وجود می آید.

شاید تاکنون شنیده باشید که به هورمون‌های آندروژن، هورمون‌های مردانه هم گفته می شود، اما این هورمون‌ها علی‌رغم اسم گمراه‌کننده‌ای که دارند، هم در زنان و هم در مردان وجود دارند با این تفاوت که میزان ترشح آن‌ها در زنان، در شرایط عادی، بسیار کمتر از مردان می باشد.

عوامل و دلایل مختلفی باعث بروز این اختلال در زنان می شوند که شامل کیست تخمدان‌ها، مصرف قرص‌های ضدبارداری، بارداری و یائسگی می باشند.

نقش تغذیه در کاهش ریزش مو

تغذیه نقش بسزایی در رشد و توقف ریزش مو ایفا می کند. این نیاز آن قدر جدی است که باید تا جای ممکن فرد برنامه مناسب غذایی برای دریافت این مواد ارزشمند داشته باشد.

• برای تامین ویتامین های گروه ب می توان از انواع گوشت‌ها به ویژه احشای داخلی مانند جگر، غلات، سبزیجات برگ سبز، حبوبات، مخمرها و جوانه گندم استفاده کرد.
• برای تامین مس می توان از منابع دریافت پروتئین استفاده نمود. همچنین منابعی چون سبزیجات برگ تیره، کاکائو و قارچ نیز منبع موثری برای دریافت مس می باشند.

می توان از مغزها و حبوبات برای تامین روی استفاد کرد. برای دریافت اسید چربی چون امگا 3 می توان از محصولات دریایی به ویژه ماهی چرب و روغن کبد ماهی، مغزها (به‌خصوص مغز گردو)، روغن‌ها (به ویژه روغن کانولا)، مغزها و چشم گوسفند یا سبزی‌هایی مانند سبزی خرفه استفاده کرد.

و می توان از روغن‌های مایع و انواع مغزها برای تامین امگا 6 مورد نیاز بدن استفاده نمود. روغن‌ها، سبوس بسیاری از غلات، جوانه‌های مختلف؛ به عنوان مثال سمنویی منبع بسیار غنی برای تامین ویتامین ایی محسوب می شوند.

ریزش مو با الگوی زنانه

در طاسی با الگوی زنانه، مرحله رشد مو به کندی صورت می گیرد. همچنین به زمان بیشتری نیاز است تا موهای جدید آغاز به رشد کنند. فولیکول‌های مو کوچک شده و در نتیجه موهایی جدیدی که رشد می‎‌کنند نازک تر و ظریف تر می شوند. این سبب شکننده تر شدن موها می شود.

از دست دادن 50 تا 100 تار مو به صورت روزانه برای خانم ها امری طبیعی است اما در افرادی که دچار طاسی با الگوی زنانه می شوند، میزان ریزش خیلی بیشتر خواهد بود. در مردان، ریزش مو از جلوی سر آغاز می شود و کم کم به سمت عقب پیش می رود تا وقتی که فرد کاملا طاس شوند.

در زنان ریزش مو در کل سر رخ می دهد. موهای نزدیک به شقیقه‌ها نیز ممکن است شروع به ریزش کنند و حجمشان کم شود. احتمال کامل طاس شدن در زنان کم است اما ممکن است موهایشان در کل سر نازک شود.

انواع ریزش مو با الگوی زنانه

سه نوع الگو برای ریزش موی زنانه وجود دارد که به صورت زیر است:

• طاسی نوع 1 : مقدار بسیار کمی از موهای سر نازک شده‌اند که این روند از اطراف فرق سر آغاز می‌شود.
• طاسی نوع 2 : فرق سر پهن شده و نازک شدگی موها در اطراف آن زیاد می شود.
• طاسی نوع 3 : در کل سر موها نازک شده و کف سر در ناحیه بالای سر قابل مشاهده است.

ریزش موی مدل زنانه، چه مدت زمان می برد تا پیشرفت کند؟

ریزش موی مدل زنانه ممکن است برای زنان در هر گروه سنی رخ دهد، اما معمولا بعد از یائسگی این ریزش مو اتفاق می افتد. فرایند ریزش مو فرآیند ثابتی نیست و معمولا در دوره‌های کوتاه و نامنظم و با فاصله های نامعینی اتفاق می افتد.

ممکن است روند ریزش مو برای 3 تا 6 ماه با سرعت زیادی اتفاق بیفتد و بعد از آن یک دوره 6-18 ماهه روند تقریبا ثابتی دارد. این نوع ریزش مو در حالتی که درمان نگردد، در طول دهه‌های بعدی زندگی به شدت پیشرفت می‌کند و کاملا قابل مشاهده است.

آیا ژنتیک سبب ریزش موی مدل زنانه می گردد ؟

به صورت ژنتیکی، ریزش مو از والدین به فرزندانشان منتقل می گردد و ژن‌های مختلف زیادی در ایجاد آن دخالت دارند. این ژن‌ها ممکن است هم از پدر و هم از مادر به فرزندان منتقل گردند. اگر مادر، پدر یا سایر اقوام و بستگان کسی دچار ریزش مو شده باشند بیشتر احتمال دارد که شخص دچار ریزش مو با الگوی زنانه گردد.

دلیل های دیگر ابتلا به طاسی با الگوی زنانه چیست؟

اختلال زمینه‌‌ای غدد درون ریز از علت های اصلی ریزش مو و طاسی با الگوی زنانه است. علامت های دیگری مانند قاعدگی نامنظم، آکنه شدید و یا زیاد شدن موهای زائد را نیز دارید، لازم است با پزشک خود مشورت نمایید. ممکن است به نوع دیگری از ریزش مو مبتلا شده باشید.

تاثیرات ریزش مو با الگوی زنانه چیست؟

پژوهش های بسیاری نشان داده‌اند که ریزش مو صرفا یک مسئله زیبایی نیست، بلکه می تواند سبب ایجاد اختلالات روانشناختی قابل توجهی نیز گردد. خانم هایی که به این نوع ریزش مو دچار می گردند در مقایسه با دیگر زنان، تصویر منفی‌تری از بدن خود دارند و کمتر می‌توانند با مسائل روزمره خود کنار بیایند و آنها را حل کنند.

ریزش مو می‌تواند به گونه ای در ایجاد عزت نفس پایین، افسردگی، درونگرایی، و احساس عدم جذابیت دخالت داشته باشد. این مساله به ویژ در جوامعی که ارزش‌ زیادی برای جوان به نظر رسیدن ظاهرو جذابیت ظاهری قائل هستند، بسیار سخت است.

آیا ممکن است زنان در دهه سوم زندگی خود به طاسی با الگوی زنانه مبتلا شوند؟

احتمال این که زنان پیش از اواسط عمر دچار طاسی با الگوی زنانه شوند کم است. همانند مردان، زنان نیز به احتمال زیاد از بعد از 40 یا 50 سالگی و حتی بعد از آن، شروع به از دست دادن موهای خود خواهند کرد.

در مردان سطح بالای هورمون جنسی مردانه، به نام آندروژن، باعث ریزش مو می‌شود. به طور کلی به نظر می‌رسد که هورمون آندروژن در ریزش موی با الگوی زنانه نیز نقش دارد.

سیگار کشیدن نیز ممکن است خطر ابتلا به ریزش مو با الگوی زنانه را افزایش دهد.

طاسی با الگوی زنانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر متوجه شدید موهای سرتان شروع به نازک شدن کرده‌اند، به یک پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. پزشک موها و کف سر شما را بررسی می‌کند تا نوع ریزش مو را تشخیص دهد. به طور کلی نیازی به ازمایش خاصی برای تشخیص الگوی طاسی زنانه نیست.

اگر پزشک به نوع دیگری از ریزش مو مشکوک شود، ممکن است یک آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئید، آندروژن و یا آهن و سایر مواد دیگری که ممکن است بر رشد مو تاثیر بگذارند، انجام دهند.

درمان ریزش مو با الگوی زنانه

اگر به ریزش مو با الگوی زنانه مبتلا هستید، در ابتدا با تغییر مدل موی خود، می‌توانید کم شدن موهای خود را پنهان کنید. در نهایت، ممکن است موهای ناحیه بالای سرتان آنقدر نازک و کم شده باشند که پنهان کردن آن دیگر ممکن نباشد.

این مشکل هر چه زودتر تشخیص داده شود بهتر است زیرا باعث می‌شود شخص درمان خود را زودتر شروع کرده و احتمال ریزش مو در آینده به حداقل برسد. برنامه درمانی به احتمال زیاد شامل مصرف یک یا چند داروی تایید شده برای درمان ریزش مو می‌باشد.

ماینوکسیدیل

ماینوکسیدیل تنها داروی تایید شده توسط اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان طاسی با الگوی زنانه است. این دارو در دو فرمول 2٪ یا 5٪ موجود است. در صورت امکان، بهتر است از ماینوکسیدیل ۲٪ استفاده کنید.

روش استفاده آن است که باید هر روز ماینوکسیدیل را به پوست سر خود بمالید. اگرچه ممکن است نتوانید موهایی که ریخته‌اند را برگردانید، اما مینوکسیدیل می‌تواند تا حدود زیادی ریزش موها را کم کرده و به طور کلی ظاهر موها را ضخیم‌تر نشان دهد.

نتایج احتمالا زودتر از 6 تا 12 ماه بعد از شروع درمان خود را نشان نخواهند داد. برای حفظ نتایج درمان مجبورید استفاده از ماینوکسیدیل را ادامه دهید، در غیر این صورت اثرات آن از بین خواهد رفت و ممکن است موها به ظاهر قبلی خود باز گردند. استفاده از ماینوکسیدیل ممکن است عوارض جانبی زیر را داشته باشد:

• قرمزی
• خشکی
• خارش
• رویش مو در نواحی ناخواسته به عنوان مثال گونه‌ها

دوتاستراید و فیناستراید

فیناستراید و دوتاستراید، دو داروی تایید شده توسط FDA برای درمان ریزش مو در مردان هستند. اگر چه مصرف این دو دارو برای خانم‌ها تایید نشده، اما بعضی از پزشکان استفاده از آن‌ها را برای طاسی الگوی زنانه توصیه می‌کنند.

نتایج مطالعات در مورد تاثیر این دو دارو برای زنان مختلف است، اما برخی از پژوهش‌ها نشان دادند که آنها در رشد مجدد موها در زنان نقش دارند.

عوارض جانبی این داروها می‌تواند شامل سردرد، گرگرفتگی و کاهش میل جنسی باشد، به ویژه در اولین سال استفاده. زنان در هنگام مصرف این داروها نباید باردار شوند، زیرا مصرف این داروها می‌تواند خطر ابتلا به اختلالات و بیماری‌های مادرزادی در جنین را افزایش دهد.

اسپیرنولاکتون

داروی اسپیرونولاکتون (با نام تجارتی آلداکتون، کانرنول، لوویون) یک داروی ادرار آور است و مصرف آن باعث می‌‍‌شود مایعات اضافی از بدن خارج شوند. این دارو تولید آندروژن را نیز متوقف کرده و ممکن است به رویش مجدد موها در خانم‌ها کمک کند. استفاده از این دارو ممکن است عوارض جانبی‌ داشته باشد از جمله:

• عدم تعادل الکترولیتی
• خستگی شدید
• لکه‌بینی بین دفعات عادت ماهیانه
• قاعدگی نامنظم
• حساس شدن سینه‌ها

در صورت مصرف این دارو، ممکن است نیاز باشد به طور منظم فشار خون را خود اندازه‌گیری کرده و آزمایش الکترولیت انجام دهید. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، نباید از این دارو استفاده کنید. اسپیرونولاکتون ممکن است باعث ایجاد نقایص مادرزادی در جنین شود.

مکمل ها

اگر کمبود آهن در بدن کسی موجب ریزش مو شده باشد، پزشک ممکن است یک داروی مکمل آهن تجویز کند. تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر این که مصرف آهن باعث ریزش مو می‌شود وجود ندارد. مکمل‌های دیگر، مانند بیوتین یا ویتامین B7 و اسید فولیک نیز موجب افزایش ضخامت موها خواهند شد.

نتایج یک پژوهش معتبر نشان داده است که ضخامت موها در زنان پس از مصرف اسیدهای چرب امگا 3، اسیدهای چرب امگا 6 و آنتی‌اکسیدان بیشتر می‌شود. با این حال، بهتر است قبل از مصرف هر مکملی برای رشد مو با پزشک خود مشورت کنید.

درمان با لیزر

FDA استفاده از شانه و کلاه لیزری برای درمان ریزش مو را تایید نموده است. این وسایل از انرژی نوری برای تحریک رشد مو استفاده می‌کنند. هنوز تحقیقات بیشتری لازم است تا بتوان تاثیر واقعی این روش درمانی را معین کرد.

پی‌آر‌پی (PRP)

پلاسمای غنی یا پی آر پی نیز می‌تواند برای درمان این نوع ریزش مو مفید باشد. در این روش از بدن خود شخص خون گرفته و سپس آن را در یک دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌دهند تا پلاکت‌های آن جدا شوند و سپس پلاکت‌ها را به پوست سر خود شخص، برای تحریک رشد مو تزریق می‌کنند. اگرچه نتایج تحقیقات درباره تاثیر این روش امیدبخش هستند، اما هنوز لازم است مطالعات بیشتری انجام شود.

شما می‌توانید کم‌پشتی موهای خود را با استفاده از یک کلاه گیس یا اسپری‌های مو پنهان کنید.

کاشت مو

کاشت مو یک راه حل بلند مدت و تقریبا دائمی برای ریزش مو است. طی این روش، جراح یک نوار باریک مو از قسمتی از پوست سر بیمار برداشته و موهای روی آن را در ناحیه‌ای از سر که موهای خود را از دست داده می‌کارد. موهای پیوند شده درست مانند موهای طبیعی رشد خواهند کرد.

آیا ریزش مو با الگوی زنانه برگشت‌پذیر است؟

ریزش مو با الگوی زنانه برگشت‌پذیر نیست اما درمان مناسب می‌تواند ریزش مو را متوقف کرده و احتمال دارد بتواند به رویش مجدد بخشی از موهایی که از دست رفته‌اند کمک کند. بروز نتایج ممکن است تا 12 ماه از زمان شروع درمان طول بکشد. لازم است مدت زیادی درمان را ادامه دهید تا از ریزش مجدد موها جلوگیری کنید.

شما نمی‌توانید از طاسی با الگوی زنانه اجتناب کنید، اما می‌توانید با انجام توصیه‌های زیر جلوی خرد شدن و اسیب دیدن و از دست رفتن موهای خود را بگیرید:

• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید تا بتوانید به اندازه کافی از مواد غذایی مانند سبزیجات برگی سبز رنگ ، لوبیا و حبوبات و غلات غنی شده آهن دریافت کنید.
• از انجام کارهایی که می‌توانند موها را از بین برده یا به آن‌ها آسیب برسانند از قبیل استفاده از اتوی مو، دکلره کردن و فر کردن موها اجتناب کنید.
• اگر هر یک از داروهایی که مصرف می‌کنید، موجب ریزش موی شما شده باشد، درباره آن‌ها از پزشک خود سوال کنید. در این صورت پزشک می‌تواند این دارو را تعویض کرده و مصرف داروی دیگری را به جای آن تجویز نماید.
• سیگار نکشید. این کار باعث آسیب رسیدن به فولیکول‌های مو شده و می‌تواند باعث ریزش موها شود.
• وقتی که در فضای باز قرار دارید از کلاه یا روسری استفاده کرده و یا موهای خود را به نحوی بپوشانید. بیش از حد قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب می‌تواند به موها آسیب برساند.